سلامت نیوز-*عطیه میرزا امیری: یکی از کاربردی‌ترین و ضروری‌ترین خصلت‌هایی که داشتنش می‌تواند هر فردی را به سمت موفقیت ببرد، عزت نفس است. عزت نفس باعث می‌شود شما به خودتان باور داشته باشید و خوب و بد خود را بپذیرید. از طرفی این خصلت باعث می‌شود در راستای رشد خود بکوشید و به بلوغ برسید. اما گاهی افکاری در فرد وجود دارند که عزت نفس او را تا حد زیادی پایین می‌آورند و همین افکار سمی مانع رشد فردی و اجتماعی می‌شوند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، مطالعات نشان می‌دهد که عزت نفس پایین و تصویر ضعیف از خودمان باعث مشکلات زیادی برای ‌ما می‌شود و می‌تواند همه‌چیز از شیوه‌ نگرش‌ به شغل‌ تا رابطه‌هایمان را تحت‌تأثیر قرار دهد. در ادامه، رایج‌ترین دلایل عزت نفس پایین را بررسی می‌کنیم و برای مقابله با آنها و درمان عزت نفس پایین راه‌حل‌هایی ارائه می‌کنیم.

تنفر از خود

هر فردی درطول زندگی‌اش این حس را تجربه کرده که چیزی را که هست، دوست ندارد و از افکار و رفتارهایی که می‌کند، متنفر است. این یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین علائم عزت نفس پایین است. تنفر از خود با ویژگی‌هایی مانند احساس خشم و ناامیدی از خود و ناتوانی در بخشیدن حتی کوچک‌ترین اشتباهات مشخص می‌شود.

سوالی که پیش می‌آید این است که چه کار کنیم تا این حس کم شود و ما خودمان را با تمام نقایص دوست داشته باشیم؟ اول اینکه: گفت‌وگوهای درونی منفی که با خودتان دائم مرور می‌کنید را تغییر دهید، چراکه این افکار سوخت اصلی را برای نفرت از خود فراهم می‌کند. درنتیجه گام اول این است که صدای درون سرتان را خاموش کنید و به‌شکلی آگاهانه به همه افکار منفی که به ذهن‌تان می‌آید، پاسخ‌های مثبت بدهید. چه لزومی دارد که بدترین منتقد خود باشید؟ اگر این حرف‌ها را به بهترین دوستان خود نمی‌زنید، پس به خودتان هم از این قبیل حرف‌ها نزنید. در گام بعدی باور‌های منفی نسبت به خودتان را به‌چالش بکشید. ممکن است احساس بدی که به خودتان دارید، مربوط به گذشته باشد و از افراد دیگر مانند والدین‌ یا همکاران‌تان به شما سرایت کرده باشد. از اینکه سناریوی زندگی‌تان را بازنویسی کنید، ترسی نداشته باشید؛ این زندگی خودتان است.

تنفر از بدنتان

رایج‌ترین مدل تنفر از خود، تنفر از بدن است. این در بین خانم‌ها بیشتر رایج است. تصویر منفی از بدن می‌تواند با عزت نفس پایین ارتباط داشته باشد و برعکس٫ این مورد می‌تواند روی همه‌چیز تأثیر بگذارد؛ از رفتار شما در یک رابطه تا نحوه نشان‌دادن خود در محل کار. این احساس حتی می‌تواند مانع از این شود که به سلامتی خودتان اهمیت دهید، زیرا فکر می‌کنید ارزش پیگیری ندارد.

برای جلوگیری از این حس منفی اولین کار این است که خود را با دیگران مقایسه نکنید. این کار باعث افزایش احساس ناامنی در شما می‌شود. بپذیرید که همه افراد باهم تفاوت دارند و نقاط قوت‌تان را به خودتان یادآوری کنید. اما مواظب باشید که از آن طرف بوم نیفتید. به سلامت‌تان اهمیت بدهید. رژیم غذایی سالم و ورزش نه‌تنها باعث می‌شود احساس کنید از نظر فیزیکی توانایی بیشتری دارید، بلکه ترشح آندرفین‌ را نیز در شما افزایش می‌دهد. این هورمون باعث حس خوب در انسان می‌شود.

خوشحالی دیگران را جزو وظایف خود می‌دانید

یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که افراد با عزت نفس پایین با آن روبه‌رو هستند این است که احساس می‌کنند باید دیگران را خوشحال‌ کنند تا دیگران آنها را دوست بدارند و به آنها احترام بگذارند. درواقع آنها به نوعی برای دوست داشتن و پذیرفتن خود، به دیگران باج می‌دهند. اما نتیجه این کار این است که بسیاری از افرادی که به‌دنبال خوشحال‌کردن دیگران هستند، درنهایت احساس می‌کنند که مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند.

نه گفتن به دیگران را یاد بگیرید. شما با تایید دیگران ارزشمند نمی‌شوید، همانطور که با رد دیگران بی‌ارزش نمی‌شوید. دیگران شما را به‌خاطر چیزی که هستید دوست دارند نه به‌خاطر کاری که برای آنها انجام می‌دهید. درثانی گاهی وقت‌ها خودخواه باشید یا دست‌کم به نیازهای خودتان فکر کنید. افرادی که عزت نفس بالایی دارند، می‌دانند که چه زمانی باید نیازهای خودشان را در اولویت قرار دهند.

کمال‌گرایی درونتان رخنه کرده

کمال گرایی یکی از مخرب‌ترین جنبه‌های عزت نفس پایین است. کمال‌گرا فردی است که با احساس شکست همیشگی زندگی می‌کند، زیرا با داشتن هر موفقیت چشم‌گیری، باز هم احساس می‌کند که به‌اندازه کافی خوب نبوده است. چشمتان را ببندید. تمام انصافتان را جمع کنید. تمام افرادی را که در گذشته و حال می‌شناختید و می‌شناسید به یاد آورید. کدامشان بی‌نقص بودند؟ کدامشان بدون اینکه عیبی داشته باشند، زندگی می‌کنند؟ بدون نقص بودن، غیرممکن‌ترین چیز دنیاست. انتظارات واقع‌بینانه از خودتان داشته باشید. آگاهانه به این فکر کنید که اهداف شما چقدر واقع‌بینانه و منطقی هستند و پیش از تلاش برای آن‌ها، به‌یاد داشته باشید که زندگی در کل عالی نیست. توجه داشته باشید که تفاوت زیادی میان «شکست‌خوردن در چیزی» و «فردی بازنده‌بودن» وجود دارد. این دو را باهم اشتباه نگیرید.

*کارشناس ارشد روانشناسی